
Archiwum Chrząstowskich
1910
Pierwsza wizyta Marii Skłodowskiej-Curie w Belgii odbyła się we wrześniu 1910 roku. Uczoną, wraz z Jeanem Perrinem, zaproszono na II Międzynarodowy Kongres Radiologii i Elektryczności w Brukseli.
Niestety nie zachowało się żadne zdjęcie z tego pobytu, ale w Bibliothèque nationale de France w zbiorze korespondencji Marii i Piotra Curie przechowywana jest koperta, w której wysłała do Marii list trzynastoletnia córka Irena.


Bibliothèque nationale de France. Département des Manuscrits. Marie Curie. Correspondance personnelle. Pierre, Marie, Irène et Eve Curie. Correspondance familiale. 1905-septembre 1914.
Kongresy Solvaya – Bruksela
1911, 1913, 1921, 1924, 1927, 1930 i 1933

W 1911 roku Maria brała udział w międzynarodowym sympozjum – pierwszej konferencji Solvaya, gdzie przez wiele lat wśród sław fizyki i chemii była jedyną kobietą. Albert Einstein trafnie określił to spotkanie „sabatem czarownic”. Jedna trzecia zgromadzonych na tym spotkaniu otrzymała lub otrzyma Nagrodę Nobla. Aż trudno uwierzyć, że Einstein był jednym z najmłodszych uczestników i zaczynał dopiero błyszczeć na firmamencie fizyki. Podczas pierwszej konferencji Solvaya, której przewodniczył Hendrik A. Lorentz, poświęconej promieniowaniu i kwantom, Maria powiedziała:
Jestem z tych, którzy wierzą, iż Nauka jest czymś bardzo pięknym. Uczony jest w swojej pracowni nie tylko technikiem, lecz również dzieckiem wpatrzonym w zjawiska przyrody, wzruszające jak baśń czarodziejska. Nie powinniśmy sobie dać wmówić, że cały naukowy postęp sprowadza się do mechanizmów, maszyn i różnych kółek zębatych, kt.re zresztą także nie są pozbawione swoistego piękna. Nie obawiam się, aby ukochaniu Nieznanego i żądzy Wielkiej Przygody miała grozić w czasach dzisiejszych zagłada. Najżywotniejszym z wszystkiego, co widzę dookoła siebie, jest właśnie ta żądza i to ukochanie, nie dające się wykorzenić, a związane najściślej z ciekawością naukową.
Tomasz Pospieszny, Maria Skłodowska-Curie. Zakochana w nauce,
Wydawnictwo Sophia, Warszawa 2024, s. 240–241.
Począwszy od jesieni 1911 roku Maria regularnie uczestniczyła w Kongresach Fizyków (1913, 1921, 1924, 1927, 1930 i 1933). W 1933 roku dołączyła do niej Irena Joliot-Curie oraz austriacka uczona Lise Meitner. Na spotkaniach w Brukseli, organizowanych przez Ernesta Solvaya, spotykały się największe umysły świata nauk ścisłych.
Ewa Curie wspominała:
W Brukseli, dokąd jeździ stale na kongres Solvay’a, nie traktują jej jak słynnej uczonej, lecz jak kogoś bliskiego i miłego. Lubi te zgromadzenia, na których ludzie, nazwani przez nią kiedyś „kochankami fizyki”, rozmawiają o nowych odkryciach i teoriach.
Ewa Curie, Maria Curie,
Wydawnictwo Jakuba Przeworskiego, Warszawa 1938, s. 388.






Maria Skłodowska-Curie w belgijskich
szpitalach polowych w trakcie I wojny światowej

Kolekcja prof. Władysława Jasińskiego,
Archiwum Zakładowe Narodowego Instytutu Onkologii – PIB w Warszawie, sygn. 15/1
Maria Skłodowska-Curie pełniąc służbę radiologiczną na froncie I wojny światowej, w towarzystwie córki Ireny, odwiedziła m.in. belgijskie szpitale polowe w miejscowościach Furnes, Hoogstade, Adinkerke, De Panne, Beveren i Roesbrugge. Maria wspominała:
Pracując w belgijskiej służbie ambulatoryjnej, kilkakrotnie obecne byłyśmy przy wizycie króla Alberta i królowej Elżbiety. Podziwiałyśmy ich poświęcenie, troskliwość o rannych, nadzwyczajną prostotę i serdeczność w obejściu.
Nigdy nie zapomnę straszliwego wrażenia, jakie odczuwałam na widok takiego pogromu ludzkiego życia i zdrowia. A żeby znienawidzieć samą idee wojny, dość jest raz zobaczyć, co ja widywałam tylokrotnie, przez owe lata – mężczyzn i chłopców, przynoszonych do frontowych ambulansów w mieszaninie błota i krwi, wielu z nich, skazanych na śmierć rychłą; wielu innych na całe miesiące bólu i cierpień.
Marja Skłodowska-Curie o swojem życiu i pracach. Piotr Curie.
Pod redakcją i z komentarzem krytycznym T. Pospiesznego i E. Wajs-Baryły,
Wydawnictwo Sophia, Warszawa 2024, s. 124.

fot. Agence Rol, Bibliothèque nationale de France. Domena publiczna

Fotografia pochodzi z artykułu Roseline Debaillie
pt. Marie Curie en „Flanders Fields”.
https://www.1914-1918.be/marie_curie.php [dostęp: 13.08.2024]
1923
Wizyta Marii Skłodowskiej-Curie w Brukseli w marcu 1923 roku miała związek z obradami Podkomisji Bibliograficznej przy Międzynarodowej Komisji Współpracy Intelektualnej Ligi Narodów. Uczonej towarzyszyła w tej podróży córka Irena.
Jednym z punktów w planie pobytu była wizyta w zakładzie zajmującym się przemysłową produkcją Radu w Oolen, gdzie rok wcześniej wykonano poniższej zdjęcie:

Zdjęcie wykonane w całkowitej ciemności przy świetle emitowanym przez sole radu. Domena publiczna