17 maja 2019 dr hab. Tomasz Pospieszny miał przyjemność wygłosić wykład przeznaczony dla słuchaczy Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Złotowie. Tematem wykładu było życie i dzieło Marii Skłodowskiej-Curie. Chciałbym serdecznie podziękować za zaproszenie pani Annie Marciniak oraz za możliwość wygłoszenia wykładu przed Wspaniałymi Studentami! Z kolei 18 maja 2019 roku w Nadnoteckim Instytucie UAM…Continue reading Maria Skłodowska-Curie i sukcesorki jej odkryć
Autor: Tomasz Pospieszny
Rosalind Franklin — Pierwsza dama DNA
Jaka jest korzyść z wykonywania tej całej pracy, jeśli nie czerpiemy z niej radości? (Rosalind Franklin) Historia odkrycia struktury kwasu deoksyrybonukleinowego (DNA) wiąże się nierozerwalnie z nazwiskami Jamesa D. Watsona (ur. 1928) i Francisca Cricka (1916–2004). Mało kto wie, że ich praca nie byłaby możliwa bez wyników eksperymentalnych, które otrzymała jedna z najwybitniejszych krystalografów angielskich…Continue reading Rosalind Franklin — Pierwsza dama DNA
Stefania Horovitz i tajemnica izotopów
/ Tomasz Pospieszny / Odkrycie polonu i radu w 1898 roku przez Marię Skłodowską-Curie spowodowało prawdziwą lawinę odkryć kolejnych nowych pierwiastków. Profesor Józef Hurwic przedstawił to chyba najtrafniej: Na początku drugiego dziesięciolecia naszego wieku znano około trzydziestu różnych substancji promieniotwórczych, które uważano za odrębne pierwiastki chemiczne, w układzie okresowym zaś między ołowiem i…Continue reading Stefania Horovitz i tajemnica izotopów
Do trzech razy sztuka – wyścig Ireny Joliot-Curie po Nagrodę Nobla
Im dalej eksperyment jest od teorii, tym bliżej Nagrody Nobla. Irena Joliot-Curie Odkrywca neutronu sir James Chadwick powiedział o niej: Urodziła się w czasach tworzenia nauki o radioaktywności, gdy jej rodzice dokonywali wielkich odkryć, dorastała z radioaktywnością, a całe życie zawodowe poświęciła jej badaniu. Nosiła zaszczytne imię, do którego dodała blasku poprzez wielki wkład…Continue reading Do trzech razy sztuka – wyścig Ireny Joliot-Curie po Nagrodę Nobla
Alicja Dorabialska
Nie zwalczymy prawa natury. Możemy sobie jedynie — jako przestrogę — przypomnieć piękne słowa wypowiedziane ongiś przez Aleksandra Świętochowskiego: „Niech rzesze ludzkie będą uczone przez tych, którzy je kochają, a nie gnane przez tych, którzy nimi rządzić pragną”. Alicja Dorabialska W szary wieczór październikowy 1897 roku w Sosnowcu, w domu przy ulicy zwanej Czystą, prawdopodobnie…Continue reading Alicja Dorabialska
Lise Meitner i rozszczepienie jądra atomowego
11 lutego minęła osiemdziesiąta rocznica opublikowania przez Lise Meitner i jej siostrzeńca Ottona Roberta Frischa artykułu, który zmienił oblicze fizyki i chemii jądrowej. Z tej okazji przedstawiamy fragment książki Tomasza Pospiesznego pt. Zapomniany geniusz. Lise Meitner – pierwsza dama fizyki jądrowej. 6 stycznia w Naturwissenschaften ukazał się artykuł autorstwa Ottona Hahna i Fritza Strassmanna…Continue reading Lise Meitner i rozszczepienie jądra atomowego
Piękniejsza Strona Nauki na VII Zimowym Forum Onkologicznym
Na zaproszenie prof. dr hab. n. med. Wojciecha Wysockiego w dniach 1–2 lutego 2019 roku mieliśmy zaszczyt i przyjemność być gośćmi VII Zimowego Forum Onkologicznego, które tradycyjnie już od kilkunastu lat odbywa się w Zakopanem. 1 lutego w sekcji poświęconej pamięci Jana Krzeptowskiego „Sabały” dr hab. Tomasz Pospieszny wygłosił wykład pt. „Kobiety układu okresowego”. Organizatorom…Continue reading Piękniejsza Strona Nauki na VII Zimowym Forum Onkologicznym
150. rocznica powstania układu okresowego pierwiastków
Układ okresowy pierwiastków chemicznych jest chyba jednym z najważniejszych osiągnięć nauki, bowiem zawiera wszystkie znane pierwiastki występujące we Wszechświecie jak i te, które do tej pory otrzymał w laboratorium człowiek. Rok 1869 jest powszechnie uważany za rok sformułowania okresowości pierwiastków chemicznych przez jednego z najwybitniejszych uczonych Dmitrija Mendelejewa. W 2019 roku przypada 150 rocznica powstania…Continue reading 150. rocznica powstania układu okresowego pierwiastków
Emmy Noether
Z pewnością nie jest przesadą, by nazwać ją matką współczesnej algebry. (Irving Kaplansky) Jeden z czołowych matematyków niemieckich Edmund Landau oceniając geniusz Emmy Noether powiedział – Mogę potwierdzić tylko, że jest ona wybitną matematyczką, ale nie – że jest kobietą. Rzeczywiście uczona nigdy nie przykładała uwagi do swojego wyglądu. Liczyła się dla niej tylko matematyka.…Continue reading Emmy Noether
Zabawa z układem okresowym pierwiastków
Z okazji 150 rocznicy utworzenia układu okresowego pierwiastków życzymy wszystkim miłej zabawy Tablicą Mendelejewa. Polecamy interaktywny układ okresowy pierwiastków, stworzony przez Theodora Graya dostępny tutaj.