Z wielką niecierpliwością wyczekiwaliśmy najnowszej książki Marii i Przemysława Pilichów – uznanych autorów, którzy w arcyciekawy sposób przypominają zapomniane postaci historii. W książce Nasi nobliści. 56 laureatów znad Wisły, Odry i Niemna autorzy przedstawili sylwetki laureatów tej prestiżowej nagrody, którzy są związani z Polską przez urodzenie w obecnych granicach naszego kraju, na Kresach Wschodnich lub mających polskie korzenie.

Warto podkreślić, że autorzy są znawcami tematu, bowiem już w 2005 roku wydali książkę pod tytułem Nobliści znad Wisły, Odry i Niemna, która ukazała się w popularnej serii „Ocalić od zapomnienia”, wydawanej przez Wydawnictwo Sport i Turystyka – Muza SA. Obecna książka jest jednak inną pozycją. Została przejrzana, poprawiona, uzupełniona, tak, że powstała zupełnie nowa książka licząca aż 575 stron. W żadnym razie nie powinno to przerażać, a wręcz przeciwnie. Czyta się ją szybko i płynnie, bowiem Maria i Przemysław Pilichowie mają wielki talent gawędziarski i ich opowieści są po prostu niezwykłe. Pełne anegdot i ciekawostek. Za każdym razem, kiedy czytelnik bierze do ręki ich książkę przeżywa wielką przygodę intelektualną.

Książkę otwiera historia Nagrody Nobla, następnie autorzy przedstawiają nam laureatów nagrody z fizyki (9 osób), chemii (5 osób), fizjologii lub medycyny (7 osób), literatury (10 osób), wreszcie laureatów pokojowej nagrody (4 osoby), laureatów z ekonomii — właściwie nagrody Banku Szwecji im. Alfreda Nobla — (2 osoby) i innych noblistów, których nie można pominąć (19 osób). Listę otwiera, co w żaden sposób nie powinno dziwić, podwójna noblistka Maria Skłodowska-Curie. Czytelnicy znajdą tutaj postaci znane jak Max Born, Fritz Haber, Paul Ehrlich, Henryk Sienkiewicz, Władysław Stanisław Reymont, Czesław Miłosz, Wisława Szymborska, Olga Tokarczuk, Lech Wałęsa czy Józef Rotblat, ale także nazwiska, z którymi być może wcześniej się nie spotkał. Na długiej liście uhonorowanych najbardziej prestiżową nagrodą świata znalazło się osiem kobiet obok już wymienionych (Skłodowskiej-Curie, Szymborskiej, Tokarczuk) są także Maria Göppert-Mayer (fizyczka), Swietłana Aleksijewicz (pisarka i dziennikarka), Gertrude Bell Elion (biochemiczka), Irena Joliot-Curie (chemiczka) i Ada Yonath (krystalografka). Szkoda jedynie, że autorzy nie pokusili się o zrobienie dodatkowej listy z nazwiskami Polaków, którzy byli nominowani do Nagrody Nobla w różnych dziedzinach, a nigdy jej nie otrzymali. Byłoby to dopełnienie niezwykle intrygującego tematu.

Książce poza dobrym tekstem i bibliografią kończącą opowieść o każdej postaci towarzyszą niezliczone fotografie, które nie tylko pokazują laureatów, ale także ich rodziny, ważne dla nich miejsca czy pamiątki po nich związane z Polską.

Sądzimy, że najistotniejszą zaletą książki jest to, że po jej lekturze, nikt już nie powie, że mamy siedmioro laureatów Nagrody Nobla, bowiem wielu z przedstawionych w książce Marii i Przemysława Pilichów uważało się za Polaków nie tylko z urodzenia.

Gorąco polecamy także pozostałe książki Państwa Pilichów o wybitnych Polakach, m.in: Wielcy polscy podróżnicy, którzy odkrywali świat, Warszawa 2016 oraz Wybitni polscy odkrywcy i podróżnicy, Wydawnictwo Muza, Warszawa 2018.

Serdecznie dziękujemy Autorom oraz Wydawnictwu Muza za egzemplarze autorskie.

Tomasz Pospieszny & Ewelina Wajs

Maria i Przemysław Pilichowie, Nasi nobliści. 56 laureatów znad Wisły, Odry i Niemna, Wydawnictwo Muza, Warszawa 2020.

ISBN 9788328714762